Vijftig jaar geleden betrad de Amerikaanse president John F. Kennedy het podium van het Rathaus Schöneberg in West Berlijn. Hij werd begroet door een overdonderend applaus van duizenden mensen die het plein gevuld hadden om met hem te horen spreken. Voor 2 jaar, hebben deze mensen opgesloten gezeten door de Berlijnse muur, vele gescheiden van vrienden en famile door pech of slechte timing.
Bijna twee decennia na het einde van de Tweede Wereldoorlog, was Berlijn nog steeds een stad in gevaar, waar twee ideologieën heftig bosten met elkaar en zoals altijd waren de slachtoffers de gewone mensen. Dit waren de mensen aan wie Kennedy zijn bekende zinnen opdreunde:
Two thousand years ago the proudest boast was “civis Romanus sum”. Today, in the world of freedom, the proudest boast is “Ich bin ein Berliner”.
Kennedy’s notities van toespraak (archives.gov)
De Berlijnse Muur viel uiteindelijk in 1989 waar het communisme werd verwant aan een lange en bloedige lijst van gefaalde sociale experimenten, maar Berlijn – tenminste ten westen van de Brandenburg Tor – had allang de smaak voor het goede leven herontdekt totdat de politiek dit ontnam.
De soundtrack tot een artistieke revolutie
Zoals Parijs in de twintiger jaren of New York in de jaren tachtig, is de reputatie van modern Berlijn voor creatieve en wereldwijde vruchtbaarheid welverdiend. Dj’s, muziek producers, bands en artiesten komen naar de stad om inspiratie op te doen en om naam te maken. Dit betekent dat je elke avond van de week kunt genieten van originele en innovatieve muziek, als je de energie hebt. Maar onthoud, sommige van deze feestjes duren 48 uur.
Het is moeilijk te geloven dat dit de stad is die David Bowie koos om zijn hoofd leeg te maken en af te raken van de drugs (het is nog moeilijker te geloven dat hij samen leefde met de legendarische wildebras Iggy Pop terwijl die van de drugs af wilde komen). Maar dat is precies wat er halverwege de jaren zeventig gebeurde en het leidde tot de meest succesvolle albums van de carrière van beide artiesten (Low, Heroes en Lodger van Bowie, The Idiot en Lust for Life van Iggy Pop).
Het was niet slechts de lucht klaren en het proeven van de currywurst wat de zangers aantrok; ze hielden van de anonimiteit van het leven in Berlijn. Na de beroemdheid cultuur van Los Angeles, kon Bowie normaal leven met de mensen van Schöneberg “zij maakte zich niet druk om… een Engelse rock zanger”.
En dan was er de muziek. De platen uit Duitsland uit de jaren zestig en zeventig waren als geen ander. Kraftwerk en Neu! leidden een nieuw geluid wat minimaal en dringend was, met diepe en vaak introspectieve lyrische thema’s. Veel popmuziek uit de late jaren zeventig en tachtig kunnen direct worden herleid naar deze beweging.
Een stad van muziek en kunst
Foto: Davide Constanzo
Nadat de Berlijnse Muur was gevallen en werd omgezet in herinneringen, bezaaide leegstaande gebouwen de Duitse hoofdstad: dit waren vaak voormalige officiële instituten van een land dat niet langer meer bestond. Duizenden ruime appartementen waren leeg achtergelaten omdat de mensen zich nu wederom vrij konden verplaatsen tussen Oost en West. De combinatie van ruimte, lage prijzen en een gevoel van rechtvaardige vernieuwing creëerde een artistiek paradijs voor jonge mensen.
Twintig jaar later zijn de artiesten opgesloten in hun strijd met projectontwikkelaars die hun studio’s willen omzetten in luxe appartementen. Maar de geest blijft in de vele pop-up galeries die komen en gaan in de grote, uitgestrekte stad. Het is ook versterkt door het grote aantal internationale kunstenaars die zijn verhuisd om zo dichtbij het vuur te zijn
Het lijkt erop dat je tegenwoordig geen straat voorbij kan lopen zonder tegen een galerie op te lopen, installatie of geïmproviseerde performance. Deze creativiteit stroomt uit in de stad als geheel, dat een plek is waar mensen niet bang zijn om andere dingen te proberen.
Ontdek Berlijn in 2013
Foto: onnola
Het ding over de “gouden jaren” is dat niemand hen echt erkent heeft totdat ze voorbij waren.
Konden de Berlijners van de jaren twintig hebben geweten wat er komen gaat? De hippies van de jaren zestig dachten waarschijnlijk dat ze nog steeds op gitaren zouden tokkelen en zouden praten over de vrede in de 21e eeuw, maar in plaats daarvan zijn ze te vinden in directiekamers.
Maar er is zeker nu iets aan de hand in Berlijn en je moet het zien om het te geloven.
Kijk 10 things to do in Berlin voor minder dan €20 of bekijk meer over een Duitse cursus in Berlijn.
What do you think?