Als je de voorbije vijftien jaar niet meer in een taalklas bent geweest, zal het je misschien verbazen hoe anders alles nu is. De schoolborden werden wit (en nu ook computerondersteund) en scholen maken meer en meer gebruik van digitale instrumenten. Maar daarnaast is er ook iets fundamenteels veranderd in de manier waarop talen aangeleerd worden.
Ouderwets taalonderwijs door uit het hoofd te leren
Jarenlang hanteerden taalleerkrachten manieren waardoor interessante topics vervelende doodse onderwerpen werden. Tijdens het grootste deel van de 20ste eeuw werd het taalonderwijs sterk beïnvloed door de ‘grammatica-vertaling’ van de 19de eeuw, wat neerkwam op het leren van een nieuw woord of grammaticale structuur, het naar je moedertaal vertalen en memoriseren.
Onderwijs was gebaseerd op een strikt leerplan van wat docenten belangrijk vonden, ongeacht of het relevant was voor de studenten. Daardoor dachten vele mensen dat ze slecht waren in talen.
Geleidelijk aan werden de methodes meer afgestemd op situaties, zodat grammatica en woordenschat aangeleerd konden worden in een realistische context. Maar de nadruk lag nog sterk op lezen, herhalen en memoriseren.
De ontwikkeling van de communicatieve aanpak in de laatste decennia van de 20ste eeuw bracht een grote verandering teweeg in hoe talen werden aangeleerd. De voornaamste doelstelling van taalstudie was niet langer de grammaticale nauwkeurigheid, maar wel “communicatieve vaardigheid” – m.a.w. in staat zijn om succesvol te communiceren.
De communicatieve aanpak
De nieuwe aanpak was gebaseerd op hoe we onze eerste taal leren, in tegenstelling tot hoe we de tafels van vermenigvuldiging kunnen leren. Dat resulteerde in een meer ontspannen klassfeer en oefeningen die gericht waren op de behoeften van de studenten. Het duurde natuurlijk een hele tijd vooraleer die nieuwe aanpak werd toegepast door de leerkrachten. De meeste leerkrachten kregen hun opleiding volgens de oude methodes en wilden of konden zich niet aanpassen.
Dave Briggs, directeur van de leerkrachtenopleiding in British Study Centres, zegt dat ‘de communicatieve aanpak de onmiddellijk gesproken praktijkervaring in de klas vergemakkelijkt, wat zorgt voor meer vertrouwen en betere memorisatie’. Dat wakkert de motivatie van de studenten aan om nog meer te studeren. En een succesvolle studie vereist in de eerste plaats motivatie.
De idee achter vele communicatiegebaseerde oefeningen is “de informatiekloof”: vaak communiceren we om ongekende informatie los te krijgen. Er worden dus scenario’s opgezet waarin studenten verschillende informatie krijgen en met elkaar moeten praten om na te gaan wat de andere partij weet.
Maar de communicatieve aanpak heeft zich doorheen de jaren ook ontwikkeld. Dave wijst op ‘een lexicalere aanpak’ in het moderne onderwijs, met een grotere focus op groepering: taalblokken die regelmatig in het dagelijks leven voorkomen. Onderzoek toont aan dat we ons die woordgroepen gemakkelijker herinneren dan individuele woorden of regels.
Hedendaags taalonderwijs
De ideeën die de communicatieve aanpak met zich meebracht, domineren nog steeds het taalonderwijs van vandaag, bijvoorbeeld aandacht voor de behoeften van elke studentengroep in plaats van het gebruik van een nauwgezet grammaticaal programma, en de populaire oefeningen rond ontbrekende informatie.
Hoewel goed onderwijs eerst en vooral afhangt van een goede leerkracht kan technologie ook een groot verschil maken in het moderne klaslokaal. Leerkrachten kunnen gebruikmaken van een zeer grote variëteit van tools en oefeningen.
De huidige generatie studenten springt zeer handig om met allerhande toestellen. Daarom kan de smartphone een potentieel hulpmiddel zijn in de klas, concludeert Dave van British Study Centres. Apps zoals Memrise en Anki maken van het “harde” werk van memoriseren een spelletje, en kunnen een uitstekende aanvulling zijn op de traditionele klasstudie.
Het duurt een tijdje eer belangrijke veranderingen zoals de communicatieve aanpak in de klas toegepast worden, maar op dit ogenblik is het de methode die domineert in taalscholen en vooral bij de Engelse taalleerkrachten.
Hier vind je meer informatie over onze eigen taalopleidingsprogramma’s voor leerkrachten.
Ondergedompeld worden in een taal is nog altijd de meest efficiënte methode
De communicatieve aanpak beklemtoont de ideeën van relevantie en plezier. Wij van ESL zijn er rotsvast van overtuigd dat de meest efficiënte manier om een taal te leren gebeurt via kwalitatief onderwijs in een land waar ze gesproken wordt. Dat betekent dat wat je in de klas leert onmiddellijk relevant wordt voor je dagelijks leven, als je de locatie verkent.
Als je in je studententijd dus een slechte ervaring opdeed en onderricht kreeg van een ongeïnteresseerde taalleerkracht, is het misschien tijd om taalstudie opnieuw een kans te geven. Misschien ben je wel een betere student dan je altijd dacht!
Heb je ervaring met modern, communicatief taalonderwijs? Hoe verliep die ervaring?*
What do you think?