Vrijwilliger in een wildreservaat

In naam van alle dieren!

Carole, werkzaam bij de reserveringsafdeling van ESL op het hoofdkantoor in Montreux, heeft kortgeleden een ervaring opgedaan, die zij zelf als zeer verrijkend omschrijft: ze heeft deelgenomen aan het vrijwilligersprogramma, dat ESL aanbiedt in het reservaat Shamwari, dichtbij Jeffrey’s Bay gelegen. Hier vertelt zij iets van haar herinneringen aan DE drie weken, die een behoorlijke indruk op haar leven hebben gemaakt.

 

Om bij het begin te beginnen: kun je ons het reservaat beschrijven?

Het reservaat Shamwari bevindt zich op minder dan 2 uren reizen van Jeffrey’s Bay. Het is heel groot en strekt zich uit over 25.000 hectaren! Dit is een particulier reservaat,  20 jaar geleden gesticht en het onderscheidt zich door de kwaliteit van haar pluspunten. Het reservaat speelt een belangrijke rol bij de plaatselijke bevolking, omdat het de autochtonen bewust maakt van het belang van het behoud van de wilde dieren en van de desastreuze gevolgen van stroperij. Tussen de 250 en 280 werknemers zijn in dit reservaat aan de slag met een voorbeeldige betrokkenheid. Ze hebben bovendien een hart voor de plaatselijke bevolking, maar daar heb ik het later nog over.

 

Welke dieren bevolken dit reservaat?

Dat varieert van de grootste, de olifant, tot de kleinste, schildpadjes en insecten, met alles er tussen in: neushoorns, leeuwen, antilopen, giraffen, zebra’s… een wereld die in perfect natuurlijk evenwicht is, aandachtig in de gaten gehouden door de werknemers van het reservaat, afgewisseld door vele vrijwilligers, waarvan sommigen meerdere keren komen.

 

Waarom heb ervoor gekozen om aan het vrijwilligersprogramma mee te doen?

Ik ben dol op dieren en ik wilde iets nuttigs doen tijdens mijn vakantie. Eerlijk gezegd ben ik erg enthousiast over mijn keuze! Ik werd opgenomen in een team van zeer gemotiveerde en solidaire vrijwilligers, het reservaat was echt prachtig en het programma helemaal top!

 

Hoe verliepen de dagen in het reservaat?

In de ochtend verrichtten we over het algemeen “handwerk”: we repareerden de gaten, die door de neushoorns in de zandwegen waren gemaakt – een eerste laag met grote stenen werd al bedekt met de indrukwekkende uitwerpselen van de olifanten! Met machetes snoeiden we de vegetatie zoals cactussen en coniferen, die een goede ontwikkeling van de flora verhinderen. Maar het meest spectaculaire was het vuur beheren, wat de rangers maakten op de weiden in de wildernis… Hier moest je echt goed opletten, dat er geen sintels over de grens van het gecontroleerde vuur zouden vliegen. Alle werkzaamheden gaven mij het gevoel iets werkelijk nuttigs te hebben gedaan, met mijn eigen handen.

De middag was voornamelijk bestemd voor observatie en telling van de dieren. Met een Jeep gingen we op weg, begeleid door een ranger, in het spoor van olifanten, neushoorns of andere dieren. De ranger legde ons hun leefwijze uit en liet ons hun sporen analyseren, evenals hun voedsel en hun gedrag, in de groep of alleen. De gegevens legden we vervolgens vast in een specificatie. Wij werden echt betrokken bij het leven in het reservaat! Ik heb me nooit onveilig gevoeld, de aanwezigheid van de ervaren ranger en het feit dat de dieren gewend waren om voertuigen te zien passeren, heeft mij compleet op mijn gemak gesteld.

 

Wat vind je van de coaching bij het vrijwilligersprogramma door de plaatselijke werknemers?

Perfect! De werknemers en de rangers stonden steeds tot onze beschikking om antwoord te geven op onze vragen en ons voor te gaan wanneer we uit de auto’s stapten. Bovendien heeft hun uitleg en hun verworven ervaring op deze plaats ons ten diepste laten inzien, hoe groot de problemen zijn van het behoud van de wilde dieren in Afrika. De rangers legden ons uit hoe waardevol de band is  tussen de mensen, de dieren en de natuur. Wij hebben met eigen ogen kunnen zien, dat deze band tot elke prijs behouden moet worden. Het was een markante ervaring en dat is voor een groot deel te danken aan de zeer professionele coaching van ons vrijwilligersprogramma.

 

Waren er ook andere activiteiten, minder rechtstreeks gerelateerd aan de dieren?

Elke vrijdag ontmoetten de vrijwilligers elkaar onder begeleiding van de medewerkers van het reservaat in het dorp, dat het dichtst bij het reservaat ligt, Paterson. Daar droegen we iets bij aan de projecten van de dorpsgemeenschap. In de dorpsschool gaven we presentaties over onderwerpen, die in speciaal in Zuid-Afrika gevoelig liggen: de nadelen van drugs en alcohol, of tienerzwangerschappen. Vrijwilligers en reservaatmedewerkers investeren in het onderwijs van de jongeren en maken zo het belang duidelijk wat ze hebben bij het behoud van de plaatselijke fauna en flora: hun toekomstige werkzame leven hangt er vanaf!

Er was ook een vrijdag, waarop we bij elkaar kwamen in een crèche, waar een vijftigtal kinderen tussen 2 en 5 jaar worden opgevangen. We hebben snoepjes voor ze meegebracht en met ze gespeeld. Bovendien hebben we de houten speeltoestellen geverfd, die enkele weken eerder door andere vrijwilligers waren gebouwd. Ook daar bemerkten we weer het nut van onze bijdrage, dat was een onvergetelijke ervaring.

 

Waar verbleef je?

We verbleven ter plekke, in het reservaat. Het vrijwilligerskamp bestaat uit een eenvoudig gebouw met kamers met twee bedden met een eigen badkamer en nog een kamer waar we onze maaltijden gebruikten en waar we onze avonden doorbrachten met praten, kaarten of tafeltennissen. Verder waren we in het reservaat (waar dan ook beschermd door omheiningen) waar we de ruimte hadden en we beëindigden de dag regelmatig met een voetbal- of volleybalwedstrijdje, of met een duik in het kleine zwembad wat de vrijwilligers ter beschikking staat.

 

Welke balans kun je opmaken na je ervaring als vrijwilliger in Zuid-Afrika?

Ik vond de samenstelling van het programma echt buitengewoon. Ik ben bijzonder tevreden over het aanbod van dit soort programma’s door ESL, omdat dit perfect gecombineerd wordt met een taalreis. De vrijwilligers komen uit verschillende achtergronden, variëren van 18 tot 70 jaar oud, en zijn allemaal enthousiast om vrijwillig een nuttige bijdrage te leveren tijdens hun vakantie. Ik heb het contact met al deze mensen zeer op prijs gesteld, evenals het werk in teamverband en het voorrecht van de band met de Afrikaanse savanne. Eerlijk gezegd zou ik niet weten hoe je je vakantie nog verrijkender zou kunnen doorbrengen! Ik beveel een dergelijke ervaring aan aan iedereen, die een hart heeft voor het behoud van wilde dieren en de natuur. Ik heb slechts één wens, en dat is nog eens terug te keren!

 

Goed om te weten:

• De Engelse stichting “Born Free” zorgt ervoor, in samenwerking met “Big Cat Rescue”, dat dieren die in gevangenschap zijn gefokt, worden voorbereid op een leven in vrijheid in immense reservaten. De twee stichtingen zijn gevestigd binnen het reservaat Shamwari. Kijk ook op
• In Shamwari gaan 9 leeuwen en 3 luipaarden, die zijn gered uit een circus en uit particulier eigendom, nu met pensioen in een groot park, wat op hen is ingericht. Helaas kunnen ze niet naar hun natuurlijke omgeving terug, omdat ze teveel afhankelijk zijn geworden van de mens.
• In de afgelopen 20 jaar is de leeuwenbevolking in Afrika met 60% verminderd. Deze dieren zijn “in kritiek gevaar” verklaard. De recente dood van de leeuw Cecil had een wereldwijd gevolg.
• Honderden neushoorns (1215 in 2014 en nauwelijks minder in 2015) zijn jarenlang afgeslacht door stropers, die maar één ding op het oog hebben: de hoorn van elk dier verkopen voor de hoogste prijs. Een vrouwtjesneushoorn is meer dan 8 weken verzorgd in het verzorgingscentrum van het Shamwari reservaat. In de lente van 2015 werd zij ernstig verwond door stropers en probeert met een enorm gat in haar kop te overleven. Op 24 februari 2016 is “Hope” vervoerd naar een dierencentrum in Pretoria om haar vervolgens een operatie te laten ondergaan, die nog niet eerder is getest. Als dit lukt, dan deze enorme wond genezen. De vereniging “Saving the Survivors” bekostigt deze zorg en plaatst regelmatig nieuws op Facebook. Persoonlijk ben ik diep geraakt door dit verhaal, omdat ik de kans kreeg om te helpen bij deze verzorging, zodat “Hope” weer het reservaat in kan en ik heb haar kunnen aanraken toen zij verdoofd was.