Tot in de jaren ’90 werd algemeen aanvaard dat het zich eigen maken van een tweede taal tot op het niveau van een moedertaal enkel voor kinderen was weggelegd. Het argument daarvoor was dat kinderen ontvankelijker zijn om nieuwe dingen aan te leren en vooral op het vlak van talen. Dat hield steek. Om mee te kunnen in de samenleving moeten kinderen een taal leren en daarom moet het voor hen ook gemakkelijker zijn om een tweede taal aan te leren.
Maar bij nader onderzoek van de materie ontdekten taalkundigen dat de situatie ingewikkelder is dan werd aangenomen. Jonge leerlingen hebben tijdens hun taalverwerving bepaalde voordelen, maar in hun groei naar volwassenheid verwerven oudere studenten bepaalde instrumenten en technieken waarover kinderen niet beschikken.
Terwijl kinderen van nature sneller nieuwe dingen aanleren, maken volwassenen bij de studie gebruik van hun levenservaring. Een taal leren wordt dus niet noodzakelijk moeilijker als je ouder wordt, het leerproces verloopt anders.
Wat houdt volwassen zijn eigenlijk in?
Ben je ervan overtuigd dat de muziek van vroeger beter was en dat kinderen tegenwoordig geen manieren hebben? Dan mag je gerust zeggen dat je volwassen bent.
Tijdens de puberteit doen zich chemische veranderingen voor in de hersenen, maar dat wil niet zeggen dat het vermogen om een nieuwe taal te leren verdwijnt bij de eerste puistjes. Na een redelijk snelle verandering in de helft van je tienerjaren verlopen de veranderingen bij een volwassene geleidelijker en ze blijven in beperkte mate doorgaan.
Volgens de (zeer omstreden) Critical Period Hypothesis (kritieke periode hypothese) laten de hersenen vanaf dat ogenblik minder nieuwe informatie toe en daardoor wordt het leren van een tweede taal moeilijker. Vele onderzoekers hebben kritiek op de Critical Period Hypothesis (kritieke periode hypothese), vooral wanneer het gaat over tweedetaalverwerving, maar ze erkennen wel dat jonge leerlingen bepaalde voordelen hebben:
Cognitieve voordelen – het geheugen is essentieel voor het leren van om het even wat en kinderen pikken nu eenmaal sneller informatie op dan volwassenen. Sommigen beweren dat dit ook voor talen geldt en ze willen dat aantonen met het feit dat volwassenen er, in vergelijking met kinderen, veel minder in slagen om een “vreemd” accent in de tweede taal kwijt te raken.
Motivatievoordelen – technisch gezien is dit eerder een nadeel voor veel volwassenen die zich moeten inspannen om de juiste motivatie te vinden om een taal te leren. Kinderen worden aangemoedigd door factoren zoals ouders, examens en het verlangen om te communiceren.
Structurele voordelen – in de ontwikkelde landen kunnen de meeste kinderen zich focussen op hun opleiding. Elke week worden er vele uren besteed aan het leren van een vreemde taal en vooruitgang kan dan ook bijna niet uitblijven. De meeste volwassenen hebben daarentegen al een drukke agenda en moeten tijd vrijmaken voor hun taalstudie.
Maar volwassenen hebben ook eigen voordelen:
Cognitieve voordelen – oudere studenten hebben beter ontwikkelde cognitieve systemen en kunnen dankzij hun behoorlijke leerervaring nieuwe taalinput integreren. Op volwassen leeftijd heb je een betere zelfkennis en weet je welke leertechnieken ideaal zijn voor jou. Studies toonden aan dat oudere studenten vaak beter scoren op tests rond woordenschat dan jongvolwassenen.
Experimentele voordelen – door de opgedane levenservaring kan je verbanden leggen waartoe de meeste kinderen nog niet in staat zijn. En die verbanden komen bijzonder goed van pas bij het leren van een vreemde taal. Het beheersen van andere talen kan een grote hulp betekenen, maar associaties kunnen uit onverwachte hoek komen: regels uit een liedje, bekende slogans of zelfs dingen die niet duidelijk taalgerelateerd zijn.
Contextuele voordelen – bij het ouder worden begrijp je het belang van een taal beter. Onderzoek toonde aan dat volwassenen succesvoller zijn dan kinderen in het leren van de discursieve en conceptuele taalaspecten. Jonge leerlingen kunnen grammaticaal correcte zinnen vormen en spreken minder vaak met een “vreemd” accent. Volwassenen zijn dan weer beter in het vatten van de complexe concepten en taal van die ideeën.
Dat alles om tot dit besluit te komen: kinderen en volwassenen leren op een andere manier. Onderzoek suggereert dat het enige waarin jongeren de volwassenen kunnen overtreffen het overtuigend accentloos spreken van de vreemde taal is. Maar als tijd en enthousiasme geen probleem zijn, kunnen volwassenen de taal even vlot spreken als kinderen.
Hoe vind je als volwassene de beste studieomgeving?
Kinderen reageren goed op taaldiscipline, maar het is bekend dat volwassenen dat niet doen. Als je als volwassene een taal aanleert, heb je meer nodig dan de stimulans van een klaslokaal.
Door een taal te leren in een land waar ze gesproken wordt, dompel je jezelf onder in een cultuur, motiveer je jezelf om meer inspanningen te leveren voor je studie en versterk je de verworven vaardigheden in de praktijk. Bovendien kan je, door de taal in de context te plaatsen, verbanden leren leggen tussen de theorie van de taal die je studeert en het dagelijks gebruik ervan. Grammatica leren kan saai zijn, maar die vaardigheid gebruiken in een conversatie is dat niet.
Wanneer je met iemand een praatje slaat in een café, keuvelt in een wasserette of van een drankje geniet in een plaatselijke bar, komt het werk dat je in de klas verrichtte onvermijdelijk van pas. Waarschijnlijk kom je ook enkele lokale uitdrukkingen tegen die een taalleerkracht kunnen doen blozen!
De reiservaring geeft je meer vertrouwen. Hoe meer je van de wereld gezien hebt, hoe meer referentiepunten je hebt. Vertrouwen en levenservaring zijn essentieel voor hoe je als volwassene leert: de jonge sponsachtige hersenen zijn verdwenen, maar je ervaringen met leerprocessen komen van pas bij je taalstudie.
We zijn er vurig van overtuigd dat jezelf onderdompelen in de taal in het buitenland de ideale manier is om als volwassene een vreemde taal te leren. De combinatie van kwaliteitsvol taalonderwijs met het leven in een andere cultuur zorgt voor de essentiële stimuli om als volwassene die taal te leren.
Een cursus kiezen
Uit ervaring weten we dat vele studenten graag terechtkomen in gemengde leeftijdsgroepen terwijl anderen liever samen studeren met mensen van hun eigen leeftijd. Onderzoek toonde aan dat sommige volwassen studenten zich niet op hun gemak voelen in een groep van jonge mensen, en dat kan hun leerproces belemmeren. De typische buitenlandse student is 20 à 25 jaar oud, maar de leeftijd varieert enorm en geregeld helpen we studenten van alle leeftijden.
Met dat in gedachten lanceerden we onlangs een pakket taalcursussen voor studenten van 30 jaar en ouder. Sommige bestemmingen zijn vanzelfsprekend meer in trek bij studenten die kiezen voor een meer volwassen groep. Na het succes van de cursussen Engels voor 30-plussers in Londen en Malta hebben we nu een school in Dublin toegevoegd, die we beschouwen als één van de beste bestemmingen voor elke 30- of 40-plusser die zijn/haar Engels wil verbeteren.
We bieden ook cursussen voor 50-plussers aan met een volledig gamma aan bestemmingen en talen over de hele wereld.
Zelfs op bestemmingen waar we geen specifieke cursussen voor volwassen studenten aanbieden, weten we welke scholen meer bij verschillende leeftijdsgroepen in de smaak vallen en waarom. Onze taalreisconsultants staan klaar om je te helpen bij het zoeken naar de bestemming en school die het best bij je passen.
Maak dus optimaal gebruik van je mogelijkheden: het enige dat je er absoluut van weerhoudt om als volwassene een taal te leren is er niet aan beginnen.
Leerde je als volwassene vloeiend een taal spreken? Hoe was die ervaring?
Bronnen:
Genesee, Fred. “Second Language Learning through Immersion: A Review of US Programs.”Review of Educational Research 55 (1985): 541-61.
Schulz, Renate A. en Elliott, Phillip, “Learning Spanish as an Older Adult”, in Hispania, Vol. 83, nr. 1 (maart, 2000), pp. 107-119
Swaffar, Janet K., “Competing Paradigms in Adult Language Acquisition”, in The Modern Language Journal, Vol. 73, nr. 3 (herfst, 1989), pp. 301-314
Tochon, Francois Victor, “The Key to Global Understanding: World Languages Education—Why Schools Need to Adapt”, in Review of Educational Research, Vol. 79, nr. 2 (juni, 2009), pp. 650-681
Wiley, Edward W., Bialystok, Ellen en Hakuta, Kenji, “New Approaches to Using Census Data to Test the Critical-Period Hypothesis for Second-Language Acquisition”, in Psychological Science, Vol. 16, nr. 4 (april, 2005), pp. 341-343
What do you think?